بررسی لایحه بودجه سال 1400 کل کشور ۲۲. بودجه حوزه تربیت بدنی، ورزش و جوانان

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز در گزارشی با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال 1400 کل کشور ۲۲. بودجه حوزه تربیت بدنی، ورزش و جوانان» آورده است؛ اعتبار فصل ورزش و تفریحات در لایحه بودجه سال 1400 حدود 2390 میلیارد و 326 میلیون تومان (1615 میلیارد و 366 میلیون تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و 774 میلیارد و 960 میلیون تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) است که تقریباً، 18 درصد از اعتبارات امور فرهنگ، تربیت‌ بدنی ‌‌و گردشگری را شامل می‌‌شود. رقم اعتبار فصل ورزش و تفریحات در لایحه بودجه سال 1400 نسبت به مصوب 1399 که حدود 1826 میلیارد و 584 میلیون تومان (1243 میلیارد و 600 میلیون تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و 582 میلیارد و 984 میلیون تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) بود، رشد 30/9 درصدی داشته است.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید؛ اعتبارات وزارت ورزش و جوانان مصوب 1399 مبلغ 1142 میلیارد و 908 میلیون تومان (881 میلیارد و 924 میلیون تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و 260 میلیارد و 984 میلیون تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) بود و این اعتبارات در لایحه 1400 مبلغ 1481 میلیارد و 157 میلیون تومان (1134 میلیارد و 552 میلیون تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و 346 میلیارد و 605 میلیون تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) است که افزایشی حدود 6/29 درصدی دارد.

براساس این گزارش اعتبارات کمیته ملی المپیک مصوب 1399، مبلغ 122 میلیارد و 500 میلیون تومان (120 میلیارد و 400 میلیون تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و 2 میلیارد و 100 میلیون تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) بود و در لایحه 1400 مبلغ 166 میلیارد و 900 میلیون تومان (163 میلیارد و 400 میلیون تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و 3 میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) است که افزایشی حدود 36/2 درصدی دارد. برای کمیته پارالمپیک این مبلغ در سال 1399، 51 میلیارد و 700 میلیون تومان (51 میلیارد و 600 میلیون تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و 100 میلیون تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) مصوب شد و در لایحه 1400 مبلغ 71 میلیارد تومان (70 میلیارد تومان اعتبارات هزینه‌‌ای و یک میلیارد تومان اعتبارات سرمایه‌‌ای) است.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح می‌کند که افزایش میزان اعتبارات وزارت ورزش و جوانان و کمیته‌‌های المپیک و پارالمپیک، بیشتر به‌‌دلیل در پیش ‌‌رو بودن المپیک توکیو است. ازسوی دیگر، اعتبارات شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشور مصوب 1399، مبلغ 263 میلیارد و 500 میلیون تومان بود و در سال 1400 رشدی حدود 33 درصد دارد و میزان اعتبارات به مبلغ 350 میلیارد و 270 میلیون تومان افزایش یافت.

براساس این گزارش برنامه‌‌های ذیل وزارت ورزش و جوانان در لایحه 1400 مشتمل‌‌بر 8 برنامه و 96 فعالیت است و شامل توسعه دولت الکترونیک (1 فعالیت)، رشد و گسترش ورزش همگانی (17 فعالیت)، حمایت از توسعه ورزش قهرمانی (10 فعالیت)، توسعه ورزش بانوان (9 فعالیت)، حمایت، هدایت و ارتقای امور فرهنگی در ورزش (4 فعالیت)، حمایت و هدایت امور فرهنگی و تربیتی و تقویت سرمایه اجتماعی جوانان (26 فعالیت)، پژوهش‌‌های کاربردی در امور ورزش و جوانان (26 فعالیت)، آموزش‌‌های مهارتی در حوزه ورزش (1فعالیت) می‌‌شود.

بررسی این برنامه‌‌ها و فعالیت‌‌ها حاکی از آن است که تعداد فعالیت‌‌های برنامه توسعه ورزش همگانی نسبت به سال 1399 حدود 7 برنامه افزایش یافته است و این در صورتی است که در سال 1399، برنامه توسعه ورزش بانوان حذف شده بود و فعالیت‌‌های آن ذیل دو برنامه رشد و گسترش ورزش همگانی و برنامه حمایت از توسعه ورزش قهرمانی تقسیم شد و با پیشنهادی که مرکز پژوهش‌‌ها درخصوص لایحه بودجه 1399 ارائه کرد مبنی‌‌بر اضافه شدن برنامه حمایت از توسعه ورزش بانوان به‌‌دلیل در پیش بودن بازی‌‌های المپیک و پارالمپیک و حضور چشمگیر قهرمانان بانوی ایرانی در این رقابت‌‌ها؛ لذا در لایحه 1400 این برنامه با 9 فعالیت و به‌‌صورت مستقل افزوده شد.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید توزیع اعتبارات موضوع ماده (73) قانون برنامه ششم توسعه نشان می‌‌دهد درمجموع سهم دستگاه‌‌ها در لایحه بودجه سال 1400 به 1575 میلیارد و 552 میلیون تومان افزایش یافت در حالی‌‌که در قانون بودجه 1399، 1167 میلیارد و 922 میلیون تومان بود و حدود 35 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است.

براساس این گزارش توزیع اعتبارات 0/27 درصد از مالیات بر ارزش‌افزوده موضوع ماده (94) قانون برنامه ششم توسعه نشان می‌‌دهد که اعتبار مصوب این موضوع در قانون بودجه سال 1399 حدود 3/1,465 میلیارد تومان بود و این اعتبار در لایحه بودجه سال 1400 نسبت به سال 1399، رشدی حدود 2/3 درصد داشته است و میزان اعتبار آن حدود 3.576 میلیارد تومان برآورد شده است. میزان اعتبارات ملی در لایحه 1400، مبلغ 1636 میلیارد تومان و اعتبارات استانی، 1940 میلیارد تومان است. بنابراین، سهم ملی 45/75 درصد و سهم استانی 54/25 است و ازسوی دیگر، درصد هزینه‌‌ای به سرمایه‌‌‌‌ای در سهم ملی، 50/2 به 49/8 است. توزیع اعتبارات 0/27 درصد از مالیات بر ارزش افزوده موضوع ماده (94) در لایحه بودجه سال 1400 به‌‌نحوی است که سهم جوانان حدود 715 میلیارد و 200 میلیون تومان و سهم ورزش (توسعه ورزش مدارس، ورزش همگانی، ورزش روستایی و عشایری، ورزش بانوان و زیرساخت‌های ورزش به‌ویژه در حوزه معلولین و جانبازان) حدود 2431 میلیارد و 680 میلیون تومان برآورد شده است در‌حالی‌که سهم جوانان و ورزش در قانون بودجه سال 1399 به‌ترتیب 693 میلیارد و 20 میلیون تومان و 2356 میلیارد و 270 میلیون تومان بود که نشان می‌‌دهد سهم جوانان و ورزش در لایحه بودجه سال 1400 نسبت به سال قبل در هر دو حوزه رشد 3/2 درصدی داشته است. جمع اعتبارات موضوع 0/27 درصد از مالیات بر ارزش افزوده در لایحه بودجه سال 1400 با میزان اعتبار 3576 میلیارد تومان نسبت به قانون بودجه سال 1399 با میزان اعتبار 3465 میلیارد و 100 میلیون تومان، افزایشی حدود 3/2 درصد دارد. یکی از دلایل عمده افزایش حداقلی 3/2 درصدی به میزان اعتبار تخصیص یافته و عملکردی این حکم در سال‌‌های 1398 و 1399 برمی‌‌گردد چون‌‌که عملکرد وزارت ورزش و جوانان نشان می‌‌دهد که از ابتدای سال 1399 تاکنون سهم استانی 19 درصد و سهم ملی 16 درصد و همچنین سهم استانی و ملی سال 1398 به‌‌ترتیب 8/25 و 14 درصد بوده است.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلسمی‌افزاید میزان اعتبار برنامه حمایت از توسعه ورزش قهرمانی در لایحه بودجه سال 1400 حدود 365 میلیارد و 463/7 میلیون تومان است که حدود 98 درصد (357 میلیارد و 463/7 میلیون تومان) آن به‌صورت کمک پیش‌‌بینی شده است و حدود 74 درصد (269 میلیارد و 263/7 میلیون تومان) این کمک‌‌ها برای مصارف فدراسیون‌‌ها و هیئت‌‌های ورزشی است که عموماً در راستای ورزش قهرمانی هزینه می‌‌شود. نکته قابل تأمل این است که 2 میلیارد تومان از اعتبارات این برنامه در جهت پایش و نظارت بر عملکرد فدراسیون‌‌ها، هیئت‌‌های ورزشی و ادارات کل استانی و کمیته‌‌های استعدادیابی در نظر گرفته‌‌اند که حدود 0/3 درصد میزان اعتباراتی است که به فدراسیون‌‌ها و هیئت‌‌های ورزشی کمک می‌‌شود و همچنین حدود 0/18 درصد اعتبارات هزینه‌‌ای وزارت ورزش و جوانان است. آیا وزارت ورزش و جوانان می‌‌تواند با این میزان اعتبار بر عملکرد 52 فدراسیون، 31 اداره کل ورزش و جوانان استان‌‌ها، 31 کمیته استعدادیابی و حدود 15000 هیئت ورزشی نظارت کند و عملکرد آنها را به‌روز و به‌ریز بررسی کند؟، ازسوی دیگر، بررسی اعتبارات وزارت ورزش و جوانان نشان داد که میزان اعتبارات هزینه‌‌ای لایحه بودجه سال 1400 حدود 1134 میلیارد و 552/4 میلیون تومان است و بیش از 676 میلیارد تومان از این مبلغ صرف کمک به فدراسیون‌‌ها و هیئت‌‌های ورزشی می‌‌شود. این مهم خلاف قوانین مادر و موضوعه کشور است. مطابق قانون مدیریت خدمات کشوری، فدراسیون‌‌ها و هیئت‌‌های ورزشی می‌‌بایست بیش از 50 درصد از بودجه خود را از بخش غیردولتی تأمین کنند و این وابستگی شدید به منابع عمومی و پاسخگو نبودن آنها در قبال اعتباری که از وزارتخانه و کمیته ملی المپیک دریافت می‌‌کنند و ضعف نظارت بر آنها محل نگرانی و از چالش‌‌های جدی حوزه ورزش کشور است. بنابراین ضعف نظارت وزارت ورزش و جوانان بر امور فدراسیون‌‌ها، هیئت‌‌ها و باشگاه‌‌های ورزشی در لایحه بودجه سال 1400 بدین طریق آشکار می‌‌شود، زیرا بودجه وزارت ورزش و جوانان نشان‌‌دهنده سیاست‌‌های وزارت در سال آینده و همچنین جهت‌‌گیری‌‌اش نسبت به محورهای مختلف فعالیت‌‌های آن وزارتخانه است.

براساس این گزارش برنامه‌‌ها و فعالیت‌‌های ذیل وزارت ورزش و جوانان، کمیته‌‌های ملی المپیک و پارالمپیک که بررسی شد عنوان فعالیتی جهت فعالیت ورزش کشور در عرصه دیپلماسی ورزش مشاهده نشد با توجه به مسائل و چالش‌‌های ورزشی بین‌‌المللی به‌وجود آمده در چند سال اخیر و به‌ویژه سه سال اخیر در‌خصوص مبارزه نکردن ورزشکاران ایران با نمایندگان رژیم اشغالگر قدس، نفوذ مثلث عبری، عربی و غربی بر کمیته بین‌‌المللی المپیک و کم شدن اوزان المپیکی رشته‌‌های مدال‌‌آور ایران، تنش‌زایی برخی کشورهای منطقه به‌ویژه در رشته فوتبال و ازسوی دیگر، در پیش ‌‌رو بودن المپیک توکیو؛ پیشنهاد می‌‌شود که برنامه‌‌ای با عنوان «حمایت از گسترش دیپلماسی ورزشی مؤثر در سطح بین‌‌المللی» با فعالیت‌‌هایی در همین راستا ذیل برنامه‌‌های کمیته‌‌های ملی المپیک و پارالمپیک (با توجه به فعالیت کمیته‌‌های ملی المپیک و پارالمپیک در حوزه بین‌‌الملل) تعریف شود.

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.